Bu yazıda kanser tedavisi görülen sırada sağlık durumunuzu korumaya yardımcı olacak öneriler bulunmaktadır. Bu önerilerin bir kısmı, tedavi sırasında karşınıza çıkabilecek çeşitli yan etkileri daha hafif geçirmenize yardımcı olabilir. Özellikle kemoterapi tedavisi alırken bulantı, kusma, iştahsızlık, halsizlik, tat ve koku alma duyularında değişimler yaşanabilir. Bu sorunlar ile baş edebilmek adına beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmeniz önerilebilir.
Kemoterapi alırken neler yenmeli?
- Kemoterapi aldığınız günün sonrasında ki günlerde sıvı alımı önemlidir. Herhangi bir sebeple sıvı kısıtlaması gerekmediği durumlar dışında günlük 2-2,5 litre kadar sıvı alınmalıdır. Su içmekte zorluk yaşıyorsanız ayran, meyve suyu, çay, maden suyu gibi içeceklerde tercih edilebilir.
- Greyfurt ve nar suyu bazı ilaçlarla etkileşebilir. Bu sebeple bu iki meyveyi tüketip tüketmeyeceğiniz doktorunuza danışmalısınız.
- Kemoterapi sırasında ağız içinde yara oluşumu olabilir. Acı biber ve turşu gibi asitli bu riski arttırabilir. Tüketimi önerilmez.
- Her türlü sebze çeşidini içeren bir beslenme şeklini benimsemelisiniz. Haftanın bazı günlerinde et ürünleri yerine kuru bakliyat tercih edilebilir.
- Günde en az 5 porsiyon her renkten meyve ve sebze tüketin. Örneğin turunçgiller, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve sarı kök sebzeleri karışık olarak gün içinde kullanın. Farklı renklerde ki sebze ve meyveler fitokimyasal olarak bilinen sağlığı geliştirici öğeler içerir.
- Yüksek posa içeren gıdalar tercih edin; kuru baklagiller, tam tahıllı ekmekler, tahıllar gibi.
- Özellikle hayvansal kaynaklı yağ oranı yüksek gıdaları sınırlamakta fayda var. Düşük yağlı pişirme tekniklerini, buğulama, haşlama yöntemlerini kullanmalısınız.
- Sucuk, sosis, salam gibi tuzlanmış, tütsülenmiş ve salamura edilmiş gıdaları daha az tercih edin.
Bulantı ve Kusma Olursa Nasıl Beslenmek Gerekir?
Kemoterapi sonrasında bulantı ve kusma görülebilmektedir. Bu şikayetler kemoterapiden kaynaklanıyorsa, tedaviyi aldığınız gün başlayabilir ve sonrasında ki 3 gün veya daha uzun bir zamanda sürebilir. Bunun dışında, bulantı ve kusmanın olası diğer nedenleri arasında şiddetli ağrı, halsizlik, hastalık, ilaçlar ve stres de olabilir.
Bulantıların uzun sürmesi iştahı etkileyebilir ve kilo kaybı görülebilir. Aşırı kusma vücut minerallerinin azalmasına bağlı olarak başka sorunlar yaşamanıza neden olabilir. Bulantı ve kusmalara etkili bir çözüm bulabilmek için bunun neden kaynaklandığını iyi bilmek gerekir, eğer kemoterapiye bağlı olarak bir sorun yaşıyorsanız doktorunuza bundan bahsederek kullanılacak ilaçlarla bulantı ve kusmayı engelleyebilirsiniz.
Beslenmeyle ilgili bazı öneriler şöyle sıralanabilir:
- Gün içinde 3 büyük öğün yerine daha küçük porsiyonlardan hazırlanmış 6-8 öğün yemeye özen gösterin
- Ağzınızda oluşan kötü tadı gidermek için gargara yapabilir yada dişlerinizi fırçalayabilirsiniz.
- Baharat içeren, acı ve sıcak yemekler yerine yumuşak oda ısısında veya ılık tüketilebilen gıdalar tercih edilmelidir.
- Aşırı tatlı, yağlı, baharatlı gıdalar bulantınızın şiddetini arttırabilir.
- Mümkünse yemeklerinizi sakin bir ortamda yiyin. Huzurlu bir atmosferde yemek sizi sakinleştirir ve yemek yemenizi kolaylaştırır.
- Gün boyu meyve suyu, ayran içilebilir. Kortizon alınıyorsa ayranın tuzsuz olmasına özen gösterilmelidir.
- Nane ve limonlu şekerlemeler bulantınızı hafifletebilir, ağızda oluşan kötü tadı azaltabilir.